Bana göre dünya M.Ö. ve M.S. olmak yerine İnternetten önce ve İnternetten sonra olmak üzere ikiye ayrılıyor. Orta yaşların başında olan biri olarak da çocukluğum internetten önceye, gençliğim ise internetten sonraya dahil oluyor. Çocukluğumda TRT 3’te izleyip tanımak istediğim Kahin Nostradamus için günlerce Atatürk Kütüphanesine gidip kitaplardan kehanetlerini not almaya çalışırdım. Sonra evimize internet geldi ve yeni dünya başladı. İlk zamanlar bilgiye ulaşmaktan ziyade eğlenmek, oyun oynamak için bir nimetti. Ama benim için internet ICQ ile başlayıp MSN ile devam eden bir yolculuktu. Aslında böyle sıralayınca belki film şeridi olarak sizin de hafızanızda yaşadıklarınız canlanmaya başladı.
Evet, bu sınırsız bilgi kaynağı olan internet, her bir müşterisinin yani kullanıcısının tüm özelliklerini öğreniyor, aklında tutuyor ve kullanıcısına göre muamale yapıyor. Düşünün; her zaman oturum açtığınız bilgisayarlarınızın arama motorunda yaptığınız aramada her birinizin davranış modeline göre ayrı ayrı arama sonuç ve önerileri çıkabiliyor. Diyor ki: “Seni tanıyorum. Sen Süheyla’sın en çok bu sitelerde gezer, bu haber kanallarından haberlerini okursun. Eğer bu kelimeye dair bir arama yapıyorsan, bunu arıyorsundur.” Anlayacağınız çok akıllı.
İnternetin hayatımıza girişi bilginin kolay ve hızlı bir şekilde elde edilmesinin yanı sıra bilinen klişe pazarlama taktiklerinin teker teker etkisini yitirmesine Dijital pazarlama dediğimiz kavramın ortaya çıkmasını sağladı. TV, gazete, radyo gibi geleneksel kanallar yerine interaktif bir yöntem olan dijital pazarlama yöntemi, özellikle son 10 yılda akıllı mobil cihazların kullanımının artması ile pazarlama dünyasında çok büyük önem kazandı. Daha çok dijital pazarlama (digital marketing) olarak ifade edilse de, yaygın olarak e-pazarlama (e-marketing) yada online pazarlama gibi terimlerle de ifade edilebiliyor.
Hal böyle olunca bir pazarlama yöneticisi olarak; offline pazarlama kanallarına ne kadar hakimseniz, online pazarlama kanallarına da bu denli hakim olmanız gerekiyor. Pazarlamacının değişimi de tam burada başlıyor. Unutmayın, değişmeyen tek şey değişim! Günümüz dünyasında zaman çok hızlı akıyor ve bildiğiniz yöntemler her geçen gün biraz daha eskiyor. Dolayısı ile yeni pazarlama yöntemi olan dijital pazarlama konusunda da trendleri yakından takip etmek, metodları zamanında verimli kullanmak hem hizmet vermekte olduğunuz şirketler hem de pazarlamacı olarak mesleki gelişiminiz için çok önemli bir unsur.
2000 model bir pazarlamacı olmak için, dijital pazarlama için uygulamanız gereken taktikleri aşağıdaki gibi sizin ile paylaşmak isterim.
- Elde Etme (Acquire)
Ürünlerinizi tanıttığınız yada satışını yaptığınız web sayfanıza ziyaretçi bir başka deyişle müşteri çekmek için uygulanması gereken yöntemler.
Web sayfanızı mağazanız olarak düşünün ve sizin mağazanıza giden yolda sizin gibi birden fazla mağaza var. Burada yapmanız gereken müşterinizi diğer mağazalara kaptırmadan doğrudan kendi mağazanıza çekmek olacaktır.
Bu bağlamda web sitelere ziyaretçi çekmek denildiği zaman akla ilk gelen yöntem Arama Motoru Reklamları (SEA – Search Engine Advertising )oluyor. PPC – Pay per Click yani tıklama bazlı ödeme olarakta ifade edilen bu yöntem web sayfasına olan trafiği arttırmak için uygulanmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken iki hassas nokta vardır. PPC vasıtası ile web sayfasına çekilen bir ziyaretçinin bir Landing Page ile karşılaşması doğrudan reklamı yapılan ürün veya hizmet ile ilgili istenilen sonucun alınmasını sağlayacaktır. Ama bir o kadar da suistimale açık bir yöntemdir. Her ne kadar arama motorları suiistimalleri önleyebilmek için sürekli iyileştirmeler yapsa da iyi kurgulanması gereken bir yöntemdir. SEA dışında kullanılan bir diğer yöntem ise son yıllarda aktif olarak kullanılan SEO- Arama Motoru Optimizasyonu (SEO – Search Engine Optimization) yöntemidir. Bu yöntem SEA yöntemine göre daha maliyetli ve zaman gerektiren bir yöntemdir. Ürün yada markanızın arama motoru ilk 10 sonucunda gözükmesini sağlar. Doğal listeme de yer alırsınız. Tıklama başına herhangi bir ödeme olmaz.
Ayrıca Sosyal Medya Pazarlama (Social Media Marketing), Gelir Ortaklığı (Affiliate Marketing), E-Posta Pazarlaması, Blogların yazılması gibi yöntemlerde bulunmaktadır.
- Kazanma (Convert)
Arama motoru optimizasyonu, reklamları veya diğer elde etme yöntemi ile sitenize çektiğiniz potansiyel müşteri adaylarını artık müşteri olarak kazanmanız gerekmektedir. Siteniz üzerinden ürün veya hizmet satma hedefiniz yanı sıra; bazen paylaşılan bir yazının okunma sayısı, beğenilme sayısı ya da başka kişilerle paylaşılma sayısı gibi sonuçlar da hedeflenebilir.
Burada yeniden mağaza örneğinden yola çıkmak istiyorum. Mağazaya giren müşterinin mağazanın havasından, kokusundan, içeride bulunan ürünlerin yerleştirilmesi, ürünlerin renk uyumu ve birbiri ile olan anlamlı ilişkisi, satış danışmanının müşteriye iyi bilgi veriyor ve yönlendiriyor olması ne kadar önemli ise web sayfası da bu denli önemlidir.
Yani müşteriyi web sitesine çektikten sonra bu ziyaretten istenilen sonucun elde edilebilmesi için web sayfasının tasarım ve içeriği çok büyük önem taşıyor. Yapılan web sayfasının tüm cihazlarla uyumlu responsive ya da adaptive bir site olması bu zamanın en büyük gerekliliğidir. Özellikle mobil cihaz kullanımın artması tasarımın bir o denli önem kazanmasına neden olmuştur. İyi planlanmış online kimlik ve kullanıcı dostu arayüzler, ürün ve hizmet için reklam ve sosyal medyadan aldığınız yönlendirmeler için hedef kitleye göre tasarlanmış landing page (Varış Sayfası, burada İngilizce terminolojiyi kullanmak istedim. Türkçesi istediğim etkiyi yaratmıyor.) kişilerin site içerisinde kolay arama yapıp-yapmadığı, metin içeriklerinin gerçek anlamda ürün yada hizmet hakkında bilgi veriyor olması, satış veya sonuca yönelik ikna edici metinlerin yer alması, hedef kitleye göre segmentasyonun yapılması, dil seçenekleri ve eğer bir e-ticaret sitesi ise ödeme seçeneklerinin çok ve güvenli olması gerekmektedir.
- Ölçümleme ve Optimize Etme (Measure & Optimize)
Bu aşama bu zamana kadar yaptıklarımızı değerlendirme yaptığımız aşamadır. Neyi doğru yapıp, sonuç aldığımızı veya neyi doğru yapamadığımız için sonuç alamadığımızı ortaya koyan aşamadır. Aslında bir nev’i performans ölçme değerlendirme aşaması da diyebiliriz.
Aslında burada mağazanın vitrinini değerlendiriyorsunuz. Yani vitrinde sergilediğimiz hangi ürün ve yönlendirme müşteriyi içeri çekti? Yada çekmedi? Çekmedi ise vitrini ne şekilde dizayn edersem daha dikkat çekici olabilirimi değerlendirip, düzenleme yaptığımız aşamadır.
Bunun için ne yapabiliriz? Web Analytics yazılımları kullanarak, bu zamana kadar yaptığımız tüm çalışmaları değerlendirebilirsiniz. Sitenize olan trafiğin, arama motorlarından çıktığınız reklamlardan mı? Sosyal medya hesaplarınızdan mı? Yoksa SEO çalışmalarından mı? geldiğini görebilir. Buna göre özellikle reklam mecralarının verimliliğini ölçebilirsiniz. Ayrıca sitenize gelen ziyaretçilerin hangi sayfalarda gezindiğini, hangi sayfa da daha kısa süre oturum içi kaldığını, kalmadığı sayfalardaki sıkıntıların neler olduğunu araştırıp, buna göre gerekli optimizasyonun sağlanma aşamasıdır. Yani hem web sayfası dışı yaptığınız hem de web sayfanız dahilinde yaptığınız çalışmaları ölçüp değerlendirdiğiniz aşamadır.
- Elde Tutma ve Büyütme (Retain & Grow)
Adından da anlaşılacağı üzere, elde ettiğimiz müşterimizi elde tutmak ve büyütmek için çaba sarf edilmesi aşamasıdır. Bu anlamda siteyi ziyaret eden veya satın alma ziyaretinde bulunan kişilerle arada kurulacak bağ ve bu bağ doğrultusunda elde edilen datanın iyi bir CRM programı ile kontrol altına alınması gerekiyor. İyi müşteri hizmetleri, anlaşılabilir fiyatlandırma politikası, güçlü bir e-posta pazarlaması ile büyümeye devam edebilirsiniz.
