Kripto para, geleneksel paralardan farklı bir şekilde şifreli işlem gören, dijital para birimleridir. Bunun için kriptografi adı verilen bir defter kullanılır. Güvenilir ve şeffaf bir şekilde alım-satım yapılabilen kripto paralar, blockchain adı verilen bir teknoloji üzerine inşa edilmiştir.
Gün geçtikçe büyüyen kripto dünyasında heyecan verici ve çalkantılı gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. 2023 yılında meydana gelen olaylar da bunun en büyük göstergesi olarak tarihe geçti. Geçtiğimiz yıl birçok coinin toparlanma sürecine girmesinin yanı sıra blockchain teknolojisinin yasal zorluklarla karşılaşması, yılın hem iyi hem de kötü olaylarının başında geldi. Kripto dünyası için birçok açıdan çalkantılı geçen 2023 yılında yaşanan önemli gelişmeler, başta Bitcoin fiyatı olmak üzere birçok coin’in fiyatını etkiledi.
FTX Davası ve Sam Bankman-Fried Olayları
Kripto para dünyasının en büyük olaylarından biri, 2022 yılının kasım ayında yaşandı. FTX kripto borsasında yaşanan çöküş tüm piyasaları etkilerken 2023 yılında bu olayla ilgili davalar görülmeye başladı. FTX CEO’su Sam Bankman-Fried, hakim karşısına çıktı. Ünlü milyarder mali düzensizlikler ve yatırımcı fonlarını kötüye kullanma gibi toplam 7 suçla karşı karşıya kaldı.
2023’te görülen mahkemeler sürecinde, Bankman-Fried, dolandırıcılık, kara para aklama gibi birçok olaydan dolayı suçlu bulundu. Mart 2024’e ertelenen davalar sonucunda FTX CEO’sunun onlarca yıl hapis cezasına çarptırılması bekleniyor. Ayrıca Aralık 2023’te görülen son davadan sonra yatırımcıların kaybettikleri varlıkların bir kısmını geri almaları için uzlaşma sağlandı.
Worldcoin Resmi Lansmanı Yapıldı
OpenAI CEO’su Sam Altman, yapay zeka alanında öne çıkmadan önce kripto dünyasında tartışılan bir isimdi. Altman, kripto paralarla alakalı büyük işler yapmak istiyordu ve bu adımı ilk olarak 2021 yılında tanıtılan Worldcoin’le attı. Bu blok zinciri projesi, insan nüfusunun biyometrik veritabanını oluşturarak kullanıcılara kripto para ve Hindistan’ın Aadhaar adlı kimliği benzeri dijital bir kimlik sunmayı hedefliyor.
Proje, 2021’deki deneme süreci esnasında gizlilik düzenleyicileri tarafından ciddi şekilde eleştirildi. Bu eleştirilere kulak asmayan Altman, 2023 yılı Mayıs ayında projesi için ABD merkezli kullanıcılara özel sunulan kripto tokenleri için tam 115 milyon dolar topladı. Ancak Worldcoin resmi olarak bütün dünyada kullanıma sunulduktan sonra insanların biyometrik verilerini izinsiz şekilde elde ettiği konusunda eleştirilerin odak noktası olmaya devam etti.
ABD’de Yaşanan Bankacılık Krizi Kripto Paralara Olan İlgiyi Artırdı
Kripto paralar 2023 yılı boyunca kurumsal yatırımcının ilgisini bir hayli çekti. Geleneksel finans sistemlerine güvenen yatırımcılarla bağlarını kuvvetlendiren coin piyasası, Mart ayından itibaren bu durumu daha da ileriye taşıdı. Bu durumun ana sebebi de ABD bankalarında yaşanan küçük çaplı krizdi.
ABD’deki birkaç orta ölçekli bankanın iflasıyla sonuçlanan sürecin ardından kripto paraların güvenli bir liman olacağı bir kez daha öne çıktı. Mart ayından itibaren bu alanda %20’nin üzerinde büyük bir değer artışı da yaşandı.
Avrupa Birliği Kripto Varlıklarına Yönelik Devrim Niteliğinde Yasayı Kabul Etti
Avrupa Birliği uzun zamandır yapılan görüşmelerin ardından 2023 yılında Kripto Varlıkların Piyasalarında Düzenleme (MiCA) adlı yeni yasal çerçevesini onayladı. Kripto paraların halka arzlarını ve bu alandaki risklerini kapsayan yasa, AB’ye üye 27 ülkede yürürlüğe girdi. MiCA’nın temel amacı ise kripto piyasasını daha şeffaf ve güvenli hale getirerek yatırımcıları her alanda korumak.
2023’ün ilk çeyreğinde %50’nin üzerinde gerçekleşen sermaye artışının ardından kripto sektörü, ikinci çeyrekte durağan bir döneme girdi. Ancak bu dönemde AB’nin MiCA’yı kabul etmesi, kripto dünyasında büyük bir dönüm noktası olarak kabul ediliyor. Atılan bu büyük adım, kripto paraların düzenlenmesi ve denetlenmesi konusundaki ilk girişim oldu.
Ripple ve SEC Arasındaki Dava Sonuçlandı
2023 yılında kripto dünyasında yaşanan en büyük olaylardan biri Ripple ve SEC arasındaki davaydı. Temmuz ayında gerçekleşen mahkeme sonucunda XRP’nin bireysel yatırımcılara satışı konusunda menkul kıymet olarak değerlendirilmesi talebi reddedildi. Kesin bir sonuç elde edilmese de mahkemenin verdiği bu karar XRP topluluğunda büyük bir sevinç yaşanmasına neden oldu.
Diğer altcoinler için emsal karar niteliği taşıyan bu sevindirici gelişme, daha sonra SEC, Ripple’ın üst düzey yöneticilerine açtığı davadan vazgeçmesiyle daha da önemli bir hal aldı. Ayrıca SEC’in mahkemenin kararını temyize götürmek için yaptığı başvuru da reddedildi.
Bitcoin Yükselişi
2022 yılında yaşanan Rusya Ukrayna savaşı ve diğer birçok olaydan sonra Bitcoin fiyatı büyük bir düşüş yaşadı. Ancak 2023 yılı başından itibaren pozitif bir hava görüldü. Yılın ilk çeyreğinde yaşanan hızlı yükseliş trendi, yıl ortalarında meydana gelen birçok olaydan dolayı önce yataya sonrasında da düşüşe geçti.
17.000 Dolar’ın altına kadar düşen fiyatlar, yılın sonlarına doğru 45.000 Dolar’a doğru yavaş ama emin adımlarla ilerledi. Ayrıca Aralık’ta toplam arzı 21 milyon olan Bitcoin’in 19 milyonun üzerindeki büyük kısmı dolaşımdaydı. Bitcoin’in yükselişi diğer kripto paraları ve alt coinleri de etkiledi.
2023 Yılı Altcoinler İçin Nasıldı?
2023, kripto para piyasasının tarihindeki en başarılı yıllardan biriydi. Alanın öncülerinden Bitcoin %155, Ethereum %90’lara varan büyüme göstererek yatırımcılara büyük kazançlar sağladı. Bu ikilinin yanı sıra piyasanın en değerli altcoinleri arasında ilk 100’e giren kripto paralarının birçoğu da büyük artışlar yaşadı. Hatta bazıları yıl genelinde %9600’e varan getiriler sağladı.
Solana, yatırımcılarına %965’lik bir getiri sunarak en iyi performans sergileyen kripto paralardan biri oldu. Ayrıca BONK, %9600’den fazla artışla zirvedeki yerini korudu. 2023 yılında diğer dikkat çeken altcoinler ise şöyle sıralandı:
- Injective (%2923)
- Tellor Tributes (%2200)
- Kaspa (%2198)
- Render (%1051)
- Marinade staked SOL (%1038)
- Avalanche (%266)
- Cardano (%147)
- Polkadot (%96)
- Tron (%95)
- XRP (%82)
- BNB (%31)
- Dogecoin (%30)
- Shiba Inu (%30)
Büyük yükselişlerin yaşandığı bir yıl olmasına rağmen, birçok altcoin listedeki isimler gibi etkileyici performans gösteremedi. Bazıları büyük değerler kaybetti. EOS, TrueUSD, Dai ve Tether gibi büyük beklentileri olan coinler 2023’ün en büyük kaybedenlerinin başında geldi.
Büyük davalara, hiç görülmemiş olaylara sahne olan 2023, kripto piyasasının değerini iki katından fazla artırdığı bir yıl oldu. Piyasanın toplam değeri 1,6 trilyon doların üzerine çıkarak rekor kırdı. Bu durum kripto paraların yaygın bir şekilde kabul görmeye devam ettiğinin bir göstergesi olarak nitelendirildi.
