Tüketici davranışları bireysel müşterilerin, grupların veya kuruluşların ihtiyaçlarını ve isteklerini karşılamak için fikirleri, malları ve hizmetleri nasıl seçtiklerini, satın aldığını, kullandığını ve elden çıkardığını inceler. Tüketicilerin pazardaki hareketleriyle bu hareketlere sebep olan motivasyonların arasındaki ilişkiyi ifade eder.
Pazarlamacılar, tüketicilerin belirli mal ve hizmetleri satın almasına neyin sebep olduğunu anlamaya çalışırlar. Pazarda hangi ürünlere ihtiyaç duyuluyor, hangi ürünler talep görüyor gibi konuları belirlemeye çalışırlar.
Bir gün içinde kaç kere karar veriyoruz? Kaç tane seçenek arasından neleri seçiyoruz? Hangi ürünleri ya da hizmetleri almakta karar kılıyoruz?
Bu sorular tabii ki çoğaltılabilir fakat biraz durup düşündüğümüzde aslında gün içinde ne kadar çok konuda karar verdiğimizi ve ne kadar çok seçenek arasında kaldığımızı anlayacaksınız. Bazen bir karara varabilmek için yoğun bir şekilde araştırma yapıp düşünürken bazen ise sadece birkaç saniye içinde çoktan bir karar vermiş oluyoruz. Bugün ne giysem? Öğle yemeğinde ne yesem? Bugün ne yapsam nereye gitsem? Birçok karar gün içinde verilmiş oluyor. Peki tüketiciler bu kararları verirken nelerden etkileniyorlar, neleri göz önünde bulunduruyorlar? Hep beraber bunun cevabını bu yazıda bulalım.
Tüketici Davranışları için Etkili Faktörler
- Pazarlama faktörleri; ürün tasarımı, fiyat, promosyonlar, paket, konumlandırma ve dağıtım.
- Tüketicilerin özellikleri; yaş, cinsiyet, gelir seviyesi, eğitim seviyesi, lokasyon.
- Psikolojik faktörler; satın alma güdüsü, ürüne karşı algı ve ürüne karşı tutum.
- Durumsal faktörler; satıl alma anındaki fiziki koşullar, sosyal çevre, zamanlama
- Sosyal faktörler; sosyal statü, referans grupları
- Kültürel faktörler; din, sosyal sınıf, yöresel zevkler…
Yukarıdaki tüm faktörler tüketici davranışları konusunda çok önemli rollerdir. Özellikle psikolojik faktörler tüketici davranışları üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir. Bir tüketicinin motivasyonu(güdü) kararlarını etkiler ve tüketicinin neye maruz kaldığını, neye dikkat ettiğini ve neyi algıladığını etkiler. Bir tüketicinin motivasyonu, kabiliyeti ve fırsatı kararlarını etkiler ve tüketicinin neye maruz kaldığını, neye dikkat ettiğini ve neyi algıladığını etkiler. Bu faktörler aynı zamanda bir tüketicinin bilgiyi nasıl sınıflandırdığını, yorumladığını, tutumları nasıl oluşturduğunu ve değiştirdiğini ve hatıralarını nasıl şekillendirdiğini ve yorumladığını da etkiler.
Tüm bu faktörleri pazarlamacılar, daha etkili pazarlama stratejileri ve pazarlama taktikleri sağlayacak fikirleri edinmek için incelerler. Tüketici davranışları pazarlamacıların pazarları segmentlere nasıl ayıracağını ve hangisini hedefleyeceğine ve hangi taktiklerin en etkili olacağına karar vermelerine yardımcı olur.