E-ticaret ve Startup İş Süreci ve Denetim Listesi

E-ticaret ve startup yani başlangıç girişimleri için iş süreci birbirine çok benziyor. Yeni başlayan biriyseniz yazılı olan bu liste işinize gerçekten çok yarayacak.

İşin özünde bu süreçler, bir internet girişimi kurarken sürecin aynısı olan; e-ticaret, startup, mobil uygulama, oyun, teknoloji girişimi gibi girişimler için hep aynı. Geleneksel şirket, girişim yapısından tek fark dünyanın sanaldan oluşuyor olması. Ama mantık aynı. Bu mantık yapısında ihtiyacınız olan şeylerin hepsini 10 adetlik bir listede, altta bulabileceksiniz.

Nasıl bir e-ticaret veya teknoloji konusunda başlangıç girişiminizi kurabilirsiniz?

1 – Yaparak öğren

Başkalarına sormak birer çözüm. Bu bir doğru, ama doğrulardan biri sadece. En doğrusu ne peki? Yaparak öğrenmek…

Kullanma kılavuzunu okumak da gerekiyor süreci öğrenmek için. (Ülkemizde ciddi bir sorun bu eylem…) Kitapları okumak, videolar izlemek, eğitimler satın almak, birebir eğitim, kurumsal, bireysel eğitim, sanal kurslar hep öğrenmek için. Ama teoride öğrenmek için…

Asıl öğrenme eylemi bu işi yapmak, yaparken öğrenmek, test etmek, yanılmak, doğrusunu test ederek bulmak. Her iş için her kişi için bu süreç aynı, içerik değişebilir. Ama daha da iyi öğrenmek istiyorsanız başkalarına da öğretmeniz gerekiyor, bunu da belirteyim.

Yaparak öğrenmeye başladığınızda, hatalar yapmak bu işin zevki. Hatalar yapıp kendinize kızıp kendinizi kovamazsınız ayrıca. Tecrübe yığılarak ilerler. Öğrendikçe, tecrübe edindikçe, aynı yollardan geçtiğinizde daha hızlı hareket edebileceksiniz.

Meraklı olun, cesur olun, sanal mağazanızı, girişiminizi kurun, adımları er ya da geç atıp harekete geçin!

Peki neyi yaparak öğreneceksiniz?

Örneğin; e-ticaret sitesi kurmayı, startup’lar için dönüşüme uygun bir startup kampanya sayfası kurmayı, kurumsal site kurmayı, e-posta pazarlamayı, e-ticaret sitesi yönetmeyi, sosyal medya yönetmeyi, belki kod yazmayı… Kuracak olduğunuz girişimin ihtiyaçlarını öğrenin, ondan sonra adım adım işi öğrenip süreci uygulayın.

2 – Envanter

Her gün ama her gün hep yeni, trend, satabilecek ürünleri araştırıp envantere girmenizde yarar var. Tabii kaynağını bulduktan sonra…

Satmayan ürünü sanal mağazanızdan kaldırın. Satan ürünü ön plana çıkarın. Her gün ürünleri test edin. Google Trends’i kullanın, araştırıp bulduğunuz ürünleri satışlarda test edin. Satanlar kalır, satmayanlar gider. Kişisel bir şey değil, bu bir iş… 🙂

Peki envanteri nasıl oluşturacaksınız?

Bunun bin bir yolu olmasa da e-ticaret şeklinize göre hatta internet girişiminizin yapısına göre yolları var.

Dijital bir ajanssanız; dijital hizmetleriniz sizin envanteriniz ve müşteri temsilciliğiniz.

Bir eğitimciyseniz; eğitimleriniz, hizmetleriniz, video eğitimleriniz, seminerleriniz, konuşmalarınız, webinarlar, podcastler, kitaplar, makaleler. Ne üretiyorsanız.

E-ticaret girişimcisiyseniz; ürünleri siz üretirseniz ürettikleriniz, başkası üretiyorsa o üretenin ürünleri, tedarik ediyorsanız tedarikçinin ürünleri, dropshipping yani kargoya düşürme yapıyorsanız seçtiğiniz niş ürünler.

Satış ortaklığı pazarlamacısıysanız; blogunuzda satabileceğinizi ve hikayeleştirebileceğinizi düşündüğünüz ürünlerin linkleri veya iş ortaklığı yaptığınız kurumun kendisi.

Startup iseniz; ürettiğiniz uygulama…

Daha uzar gider…

3 – Mağaza iyileştirmesi

Dönüşümleri iyileştirmeden önce mağazayı ve içindeki ürünleri iyileştirmekte yarar var. İyi olanlar satışa devam ederken tamamlayıcı ürünler getirilebilir. Kötü olanları hemen kaldırıp daha avantaj sağlayacak ürünler eklenebilir. Sürekli test yapmamız gerekiyor mağazada, ürünlerde.

Eğer müşterilerinize kötü bir deneyim yaşatırsanız, arkadaşlarına anlatacaklardır. Alışverişte kötü deneyim yaşayanların %44’ü yakınlarına bu durumu paylaşmaktadır.

Site hızını artır, navigasyonun kolaylaştır, anlaşılabilir yap, ürün sayfalarına odaklan, alakalı ürünleri sergile, mağazanın arama modülünü geliştir ve iyileştir.

Peki nasıl mağazanızı iyileştirebilirsiniz?

Önce mağazanız olacak.  Bunun için nasıl bir mağaza olacak sorusu geliyor?

Yazılıma ve tasarıma bağlı. Hazır yazılım var özel yazılım var. Hazır yazılım için temalar ve özel tasarımlar var, özel yazılım için özel tasarımlar ve temalar var. Maliyete, güvenilirliğe göre burada seçim yapabilirsiniz temelde. Ama sorun burada temelde ihtiyaç, maliyet, güvenilirlik ve stabilitedir.

500’den az ürün için WordPress CMS + Woocommerce +İyzico Ödeme Terminali + Paralı iyi bir tema ucuz, iyi bir çözüm olur. Hosting ve alan adı, ssl ve özel ip için de uygun bir sunucu araştırmanızda yarar var. Netinternet, Radore, Turhost, Sadecehosting aklıma gelen sunucular. Güvenliğini de sağlıyorlar. Ama yazılımla da güvenlik şart.

500’den fazla ama 5-10 bin adet maksimum ürün için (aslında sınır burada sunucuya bağlı); Opencart, Magento (biraz uzmanlık ister), Prestashop, Shopify, Ticimax, Tsoft, İdeasoft gibi çok bilinen çözümler mevcut.

Özel tasarım, arayüz, yazılım için minimum 10 bin TL paraya ihtiyaç var. İyi bir webmaster veya mini bir butik mi butik bir tasarım, yazılım ajansı ama e-ticaretten anlayan bir ajans çözüm olabileceği gibi bağımsız çalışan kişilere de parça parça işi yaptırmanız da çözüm olabilir. Ama zor bu iş.

Sürekli başında duracak birilerine ihtiyacınız var. Güvenliğini sağlayacak, sitenin ayakta durmasını takip edecek. Yedekleme, güncelleme, bakım, iyileştirme yapacak birisi olacak.

Sitenin tasarımı veya işlevleri kullanıcının isteğine göre eğer mantıklıysa iyileştirilecek.

Satın alma deneyiminde testler yapacaksınız. Satış artıyorsa o değişiklik kalacak.

Kullanıcı deneyimi analitiğiyle ilgili araçlar var. Kullanıcıların nerede siteden koptuğunu bulmanızı sağlar. Bu nedenleri de ortadan kaldırırsınız. Araçlardan bazıları; sumo, hotjar, optimizely, crazyegg, kissmetrics, mixpanel gibi.. Goolge Analytics de dahil olabilir buna.

Analitik çok önemli. Siteyle ilgili veriler yani. Metrikleri ve boyutları bilmek gerekiyor burada. Kaç kişi mobilden geldi, kaç kişi hangi telefonu kullandı gibi… Bu verileri okumayı öğrendiğinizde mağazanızı da iyileştirmeyi öğreneceksiniz esasında.

4 – Dönüşüm iyileştirmesi

Conversion Rate Optimisation, dönüşüm oranı optimizasyonu/iyileştirmesi olarak adlandırılan bu durumla siparişlerinizin sayısını artırabilirsiniz. Psikolojiyi kullanabilirsiniz, sitedeki sorunları giderebilirsiniz, yönlendirmeleri daha ideal şekilde yapabilir, kullanıcı ve müşteri deneyimi sağlayabilirsiniz, müşteri yönlendirmelerini artırabilirsiniz.

Sitenizi ziyaret edenlerin %70’e yakını hiçbir alışveriş eyleminde bulunmadan terk ediyorlar. Bu kişileri müşteriye dönüştürmek paha biçilemez. Tekrarlı alışveriş yapmaları ise güçlenmemizi sağlayacaktır.

Peki dönüşüm iyileştirmenizi nasıl sağlayacaksınız?

Bunun cevabını aslında bir önceki mağaza iyileştirme sorusunda verdim.

Kısa ve öz ifadeyle; verileri okumayı öğrenin, A/B ayrımlama testi, çoklu değişken testlerini, analitiği, kullanıcı deneyimi analitiğini 1-2 saatlik Youtube videolarıyla öğrenip, verdiğim araçlarla testler yapın. Testleri mantıklı yapın. Veriler keskin olsun yani doğruluğu fazla olsun. Bu sayede dönüşümlerini artırıp karınızı artıracaksınız. Girişiminiz büyüyecek.

5 – Müşteri ilişkileri

Globalde yapılan bir araştırmaya göre, çevrimiçi alışveriş yapanların %45’i, eğer sorularını cevaplayan bir site yapısı yoksa satın alım işlemini terk ediyor.

Bu sorunu aşmak için üç uygun çalışma mevcut:

• Sıkça sorulan sorular sayfasını ayarlama,
• Canlı sohbetle destek sunma,
• Sipariş sonrasında ürün incelemeleri talebinde bulunma

6 – E-ticaret pazarlama ve reklamcılığı

Pazarlama kanallarını ele alarak; ürünleri, web sitenizi, markanızı paylaşmanız gerekli. Potansiyel müşterilere ulaşıp onları müşteriye çevirmeniz gerekli.

Dijital işleri dijital pazarlama ve reklamcılıkla öne çıkarmanız daha avantajlı olacaktır. Geleneksel pazarlama ve konvansiyonel/alternatif pazarlama çalışmalarına sonra gelirsiniz.

SEO, SEM, Adwords, Retargeting, Sosyal medya ile topluluk ve marka yönetimi, İçerik pazarlama, Eposta ve SMS pazarlama, Mobil pazarlama, Sosyal medya reklamcılığı ile döngüye girmeniz gerek, sürekli bir şekilde.

Bir miktar bütçeye de ihtiyaç var. Reklam ve medya satın almadan ürün satmanız ancak uzun vadeli emekler sonunda olabilir.

İşin özünde kısa vade hedefler için kısa vadede sonuç getirecek çalışmaları, uzun vade hedefler için uzun vadede sonuç getirecek çalışmaları gerçekleştirmeniz gerekiyor. Bunu düzenli yapmanız gerekiyor.

7 – Ürün kaynağı bulmak

Yazının öncesinde konuşmuştuk. Ürünü bulmak, üretmek tedarik etmek, komisyon almak gibi farklı durumları söz konusu. Altta detaylandırdım:

Dropshipping yaparsanız ​başlangıç maliyetinin çok düşük olduğunu bilmelisiniz. İşinize daha fazla zaman ayırmanızı sağlar.

• Ürünleri bul,
• Mağazana gir,
• Sosyal medyada paylaş,
• Reklam ver,
• Pazar yerlerine gir,
• Ürünleri sat ve kargola,
• Kalan kar cebinde.

Tedarikçiden ürünleri tedarik etmek istediğinizde,​ başlangıç maliyeti biraz üstte kalabiliyor. Tedarikçiler ülkemizde bedava da ürün listesini paylaşabiliyor, parayla da. 1500 TL’ye yıllık kategori başına ücret talep edenler var mesela.

• Siteni kur
• Kategorilere karar ver
• Tedarikçiye karar ver
• Avantajlı tedarikçiden xml, csv talep et.
• Stokları düzenli kontrol edip güncelliyor mu?
• Senin adına düzgünce kargoluyor mu?
• Ürünleri uygulama, eklenti, yazılım aracılığıyla siteye entegre et ve düzenli güncellesin,
• Dijital pazarlama yap
• Pazar yerlerine gir
• Dijital, sosyal, geleneksel reklam yap,
• Satış sürecinde müşteriyle düzgünce iletişim sağla
• Satıldıktan sonra faturalandır ve tedarikçiyle iletişimini sürdür

Ürünü siz üretecekseniz; ​dijital mi fiziksel mi?

Dijitalse yazılım maliyetleri; MVP (minimum değerde bir ürün diye araştırınız), RAT( Riske edilmiş yatırım diye araştırınız), PMF (ürün pazar uyumu diye aratınız), şeklinde iş süreçleriniz var. 🙂

Fizikselse ürün; ürünün 10p problemi var. Araştırmalısınız, bambaşka bir yazı olur bundan. Örnek olarak; fiyatı, pazarı, reklamı, nerede satılacağı, kime satılacağı gibi problemler bunlar çözülmesi gereken.

• Ürününüz varsa fotoğraflarını çekin.
• Ürünleriniz için hikayeleştirme yapın, görsel, video, sesli şekilde.
• E-ticaret sitenizi ve yerel mağazanızı kurun.
• Dijital pazarlama ve reklam faaliyetlerini kurup sürdürün.
• Müşteri ilişkilerini sağlayın.
• Tanıtımınızı, bilinirliğinizi artırıp, viralleşmeye çalışın.
• Potansiyel müşteri ve müşteri kazanımını artırmaya odaklanın.

8 – Ürünleri bulmak

Konuşmuştuk, ama listeleme önemli. 🙂

Ne satacaksın? Üretecek misin, hizmet mi vereceksin, tedarik mi edeceksin, dropshipping mi yapacaksın?

Niş ürün bulabilmek önemli. Neden? Piyasa ürün ve hizmet kaynıyor. Herkes bir şeyler satıyor. Ama hepsi değerli ve işe yarar değil. Arz oluşturmuyor talep getirmiyor. Ama niş bir ürün seçersen, arz oluşturursa o da, iyi bir talep getirir. O da para ve büyüme demek bir girişim için.

• Ürün trend mi?
• Ürünü bir yerlerde bulmak kolay mı?
• E-ticaret pazar yerleri, Google araması, Pazar yeri araması yaptığınızda o ürün çıkıyor mu?
• Genel ürün mü niş ürün mü?
• Satılacak ürünler listesi derle.
• Çevren o ürünü almakla ilgileniyor mu diye bir araştırma yap,
• Çevrimiçi araştırma yap, kolay bulunup bulunmadığına dair,
• Sosyal medyada bir şeyler bulabildin mi o ürüne dair?
• İlk 3 kişi, 10 kişi, 30 kişi aldı mı? O zaman 2000 kişiye satmayı dene.
• 2000 kişi aldı mı ve istekleri var mı? Ürünü iyileştir veya bir başkasını çıkart. Bu kez 10.000 kişiye satmayı dene.

Eğer sınırlı sayıda sonuç bulduysan (2-3 tane değil daha fazla) ve her şey olumluysa niş ve iyi bir ürün buldun demektir.

9 – Doğru platformu bulmak

Doğru platformu bulmak, ürünleri koymak, listeleyip reklam verebilmek önemli. Platformlar, pazar yerleri, siteler, fuarlar gibi yerler.

• E-ticaret sitesi,
• sosyal medya,
• pazar yerleri gibi sanal yerler,
• Amazon,
• Ebay,
• Etsy,
• Alibaba,
• Aliexpress,
• N11,
• Trendyol,
• Gittigidiyor,
• Sahibinden,
• Letgo,
• Facebook,
• Instagram,
• Twitter,
• Reddit,
• Youtube

Hangisinde daha çok satışı elde ettiyseniz oraya ağırlık verin. Reklamlarla, ürünlerin en iyilerini listelemeyle.

Ürün kargoladıkça ana adreslerinizin paylaşımını bir indirim kuponuyla sunun.

10 – Vergilendirme ve resmi işleri halletme

Mali müşaviriniz yoksa hemen olsun. 🙂

Gelir gider defteri tutun kayıt içi veya kayıt dışı. Ben kayıt dışı yani kendim için ajanda kullanıyorum. İfadem hatalı olmasın diye ifade edeyim. Resmi olmayan şeyi savunmuyorum. Bütün kişisel gelir giderimi tutarım ki gereksiz harcamaların önüne geçeyim.

Girişimler için de ayrı ayrı tutuyorum. Gerisini mali müşavir hallediyor.

Ama bu iş de kolay olsun diyorsanız; Türkiye odaklı çalışıyorsanız Paraşüt, yurtdışı odaklı çalışıyorsanız Freshbooks diye bir araç var. Gelir giderinizi tutup, hesabı mali müşavir veya muhasebecinizle paylaşabiliyorsunuz.

Sonuçta internet girişimi kurulum rehberi;

Daha önceki yazdığım dahilinde incelendiğinde bu rehber ile de bir eticaret girişimi kurabilecek bir zihin yapısına ulaşabileceğinizi düşünüyorum. Tabii ki aklınıza sorular gelirse çekinmeyin; Twitter’dan @PazarlamaTRcom ve @hyturkyilmaz bahsi ile sorularınızı sorabilirsiniz, yorumlara yazabilirsiniz.

Rehberde kullandığım kaynaklar

• Shopify
• Oberlo
• Bigcommerce
• Elements Envato
• Wikipedia